Skręcenie stawu skokowego, czyli inaczej skręcenie kostki, to jeden z najczęściej występujących urazów. Ponieważ dochodzi do niego przeważnie na skutek gwałtownego zgięcia stopy zwykle podczas biegania, skakania czy schodzenia ze schodów, wiele takich urazów pojawia się w okresie wakacyjnym, gdy więcej spacerujemy, biegamy, czy gramy w piłkę. Skręconego stawu skokowego nie należy lekceważyć. Zbagatelizowanie tej przypadłości może bowiem wywołać przewlekłe dolegliwości bólowe lub nawet doprowadzić do zwyrodnienia stawu.
Czym jest skręcenie stawu skokowego?
Skręcenie jest obrażeniem stawu, które powstaje, kiedy przekracza on swój fizjologiczny zakres ruchu, powodując uszkodzenie otaczających go tkanek miękkich. Należą do nich torebka stawowa, więzadła i przyczepy ścięgien mięśni. Torebka stawowa przytrzymuje kości, które wchodzą w skład stawu oraz stwarza właściwe środowisko pracy stawu, zapobiegając dostaniu się sąsiednich tkanek między kości oraz zatrzymując płyn stawowy.
Skręcenie stawu skokowego – przyczyny
Do skręcenia kostki dochodzi dość łatwo, wystarczy źle postawić stopę w trakcie nawet zwykłego chodzenia. Kiedy odwinie się ona do wewnątrz lub na zewnątrz, zostając jednocześnie poddana sile ciężaru ciała, więzadła i torebka stawowa rozciągają się, a nawet całkowicie zrywają.
Skręcenie i naderwanie stawu skokowego sprawia, że zakres ruchu stopy przekracza jej fizjologiczne możliwości. Wówczas pojawia się ból, obrzęk, niekiedy zasinienie i krwiak. Po takim urazie, ryzyko ponownych kontuzji jest bardzo prawdopodobne. Do czynników im sprzyjających należą:
- nadwaga i otyłość,
- słaba kondycja fizyczna,
- zbyt intensywne uprawianie sportu bez odpowiedniego przygotowania,
- płaskostopie,
- inne deformacje kończyny wpływające na biomechanikę,
- zaburzenia czucia głębokiego,
- wiotkość więzadłowa,
- nierównowaga mięśniowa.
Najczęstszym rodzajem urazu jest boczne skręcenie, w wyniku którego dochodzi do nadmiernej ruchomości w stawie skokowym. Gdy podeszwa stopy wykręca się do wewnątrz. Skręcenie stopy na zewnątrz występuje znacznie rzadziej i mogą mu towarzyszyć złamania.
Ostre skręcenie stawu skokowego
Przy ostrym urazie więzadeł może towarzyszyć uszkodzenie ścięgien, kości i innych tkanek miękkich. Dlatego ortopeda powinien ocenić, czy konieczne jest wykonanie prześwietlenia rentgenowskiego, czy wystarczy samo USG. Ciężko skręcona kostka, z uszkodzonym więzadłem może powodować niestabilność stawu skokowego, a nawet niekiedy konieczność operacyjnego leczenia.
Stopnie uszkodzenia stawu skokowego
Czas leczenia skręconej kostki zależy od rodzaju urazu i stopnia uszkodzenia.
I stopień
- Naciągnięte albo minimalnie naderwane więzadło stawu skokowego,
- Minimalna niestabilność stawu skokowego,
- Lekki ból,
- Lekki obrzęk okolicy stawu skokowego,
- Zesztywnienie i utrudnione zginanie.
II stopień
- Umiarkowane rozerwanie włókien więzadła,
- Niestabilność w stawie,
- Ból, który uniemożliwia normalne chodzenie,
- Obrzęk i sztywność w stawie skokowym,
- Drobne krwiaki.
III stopień
- Całkowite rozerwanie włókien więzadła,
- Całkowita niestabilność stawu,
- Ostry ból,
- Ciężki obrzęk,
- Rozległe krwiaki.
Leczenie skręcenia stawu skokowego
Leczenie skręconej kostki polega zarówno na pierwszej pomoc, jak i długotrwałej rehabilitacji stawu skokowego,
Wstępnie podejmuje się 4 podstawowe kroki nazywane procedurą RICE, czyli Rest, Ice, Compression, Elevation.
- Rest – odpoczynek. -przerwa w aktywności ruchowej,
- Ice – lód, czyli terapia zimnem. Możesz to zrobić specjalnym ice-sprayem lub po prostu wsadzić stopę pod bieżącą, zimną wodę
- Compression – ucisk. Po schłodzeniu uszkodzony staw skokowy powinien być uciśnięty bandażem elastycznym,
- Elevation – uniesienie kończyny do góry. Należy jak najczęściej trzymać nogę powyżej poziomu serca.
Rehabilitacja stawu skokowego
Aby możliwie dobrze wyleczyć skręcenie stawu skokowego, niezbędna jest rehabilitacja dopasowywana do pacjenta, w zależności od stopnia urazu, wieku i poziomu aktywności danej osoby. Jej program obejmuje kolejno:
- zmniejszenie bólu i opuchlizny,
- zwiększenie elastyczności i siły stawu,
- przywrócenie koordynacji ruchowej,
- powrót do normalnej aktywności fizycznej.